Essai 

Yalan...

Insan tanish ola bileceyi en boyuk silah? Yoxsa insanin ozu ozunu qorumasi ucun ixtira etdiyi mudafie usulu? Yalanin agi qarasi boyuyu kiciyi olmur. Umumiyyetle yalanin olchu vahidi olmur. Sadece insan bu yalanla o qeder ich iche olub onu menimseyirki onun yaratdigi fesadlari ort basdir etmek ucun bele yalani derecelendirmekle ozu ozune bir daha yalanla aldadir. Hereket ede bilen butun canli varliqlar instiktiv olaraq yalani qebul edir ve bununla yashamaga chalishir. Bitgiler, qushlar, baliqlar quruda yashayan heyvan ve nehayet en boyuk yalanchi novune aid olan insanlar... Bitgiler ve heyvanlar yashamaq ucun, ya mudafie xarakterli ya da ov xarakterli yalanlardan istifade edirler. Meselen buqelemun her ikisinden istifade ede bilir. Onu ovlaya bileceklerden ve onun yenede heyatda qalmasi ucun ovlaya bilecekleri ucun rengini deyishe bilir ve sheraitinden asili olmayaraq gizlene bilir. Hetta qushlar bele baliq ovlayarken onlari baliqci kimi yemle aldadir sonra tutub qidalanirlar. Bitkiler de hesheratlari oz etirleri ile meyxosh edib oz sporlarini onlar vasitesile yayir. Butun bunlar yashamaq ucun dnt-mizde olan tebii yalanlardir ki heyatda qala bilmemizi temin edir ve hetta bu yalanlara gore hec kim bir birinden incimir. Cunki tebietin qanunu budur. Inandirmagi bacaran heyatda qalar... Yalana inandirmanin tek bir usulu var. Bu yalani ifade ederken ozununde buna inanmandir ki gercekchi olsun. Ifade etdiyin teref cunki sene inanir ifade etdiyin yalana yox. Amma sen eger ozun bu yalana inanirsansa bu artiq oz qazdigin quyuya ozunun dushmendir. Senin yaratdigin yalan artiq sene dushmandir. 

Her bir kes omrunde saya bilmeyeceyi qeder yalan danishir ve ya ifade edir. Bunu bilerek ve ya bilmeyerek hiss ederek ve ya hiss etmeyerek edir. Bu qachinilmazdir.Amma yalandan bashqa besheriyyetde bashqa bir amil de vardir ki, bu balansdir, harmoniyadir. Heyvanat aleminde her hansi bir canli qederinden artigini elde etmek ucun yalan ifade etmez. 

Qidasini alar ve novbeti qadalanmada yaranan zerurete qeder bundan istifade etmemeye chalishar. Mudafie zerureti olmadigi teqdirde. Yalanin edaleti bundadir. 

Insan neye gorese bu iki amili yalani ve edaleti balansda saxlamamaga chalishir. Eslinde terezinin her iki gozunde duran bu amiller bir biri ile de harmoniya teshkil edir. Edalet ne qeder 

dogru olsada bezen bir o qeder narahat olur. Yalan ise ne qeder yalnish olsada shirin olur. Burda artiq insani irade idare edir. Insan iradesi ne qeder guclu olsa bir o qeder dogru secimi 

edib narahatliga sebr edir. Bunun neticesinde ise vicdani sakit olur ve dunyaya daha parlaq baxmaga imkani olur. Meenen temiz olur. Irade ne qeder ziefdirse yalanin shirin terefi ona qalib gelir...

Cennetde olan butun nemetleri bele onune sersen onun meyli almaya cekecekdir. Cunki yalanin gucu Iradeni eline almasindadir. Eks teqdirde yalan Iradenin quludur.  

O irade ki, Daglari dagidib bagri catlamish collere serin su getirir bir kulungle, O irade ki bezen skeptikler bele ona baxanda mocuzenin varligina inanmaga bashlayir. O irade ki, 6 milyard insanin 

arasindan birini secib butun heyatin menasini onda gorur. Olume meydan oxuyutdurur. O irade ki hetta yalani hiss edir hetta bilir amma yene de edaletsizlikden bele cekinmeyerek urek doyuntulerini 

daha da artirir. Cirpinir. Bezen Insan ruhdan dushur, usyan edir, hirslenir hetta kinle icini qarardir. Amma bu Iradenin verdiyi gucden ireli gelir. Yalanlarin xeyanetlerin uzerinden bele xett cekdirir.

Amma hemde o iradedir ki, zulm veridirir. Oz zeyifliyi ile edaletsizliklere haqqsizliqlara yol verir. Yalanlar icinde qovrulur. Baxmayaraq ki, her hali ile yalan ifade etdiyi bellidir ve bilir ki 

ona inannilmir amma emindir ki qarshisindakinin iradesi onunkundan qat qat gucludur ve yalanina inandiracaqdir. Bu ise eqoistlikdir. Ikiuzlulukdur. Amma mocuzeler yaradan iradenin nelere qadir oldugunu 

dushunmeye imkan vermir icindeki ozundenraziliq, qorxaqliq. Gozlerini kor edir. 

Yalanin bir cox xususiyyetlerinden biride ideal olmamasidir. Her kes yalan dansiharken beyni onu ele verir. Yeni insan ne qeder de oz ozunu aldatmaga chalishsa bunu tam bacara bilmir. Beyin bunu 

goz bebeklerinde, jestlerde hetta ter vezilerinde bele hiss etdirir. Bir insan ki gozlerini gizledir, ciyinlerini buzur, durduq yere alni ve ya elleri terleyirse bu o demekdir ki, bu insan oz dediklerine emin 

deyildir. Oz dediklerine emin olmadan sizi emin edirse bu Yalandir. 

Bes insan ne ucun yalan danishir? En yaxinlarina, tanimadigi insanlara, hetta oz ozune bele. Insan bu qeder mi edaletsiz mexluqdur ki yalanla yashasin? 

 

                                                                                                                                        EPSOdS